sobota, 30 marca 2013

Rozmnażanie

Pieski preriowe czarnoogonowe są zwierzętami, które stosunkowo późno jak na gryzonie osiągają dojrzałość płciową, bo na ogół dopiero po ukończeniu drugiego roku życia (odsetek samic dojrzałych już po roku wynosi 35%, przy zaledwie 6% samców). Okres rozrodczy w warunkach naturalnych występuje pomiędzy styczniem, a kwietniem i jest zależny od szerokości geograficznej (im bliżej północy tym później). Z okresem rui związane są liczne zachowania tak samicy jak i samca czyli gromadzenie materiału na gniazdo, bardzo częste obwąchiwanie się, ciągłe wchodzenie i wychodzenie z nory, dźwięki godowe wydawane przez samca. Samica jest płodna tylko przez jeden dzień (niektóre źródła podają, że zaledwie parę godzin). Do kopulacji dochodzi głęboko w norach. Typowy model reprodukcji związany jest ze strukturą społeczną - samiec kryjący kilka samic. Średni okres ciąży to 35 dni, zaś najczęstsza wielkość miotu 4-5 szczeniąt. Przeciętna waga urodzeniowa to 16 gram. Małe rodzą się nagie, ślepe i bezradne. Futro pojawia się w 3 tygodniu, zaś oczy otwierają w 5. Karmienie mlekiem trwa około 6 tygodni i jego zakończenie zbiega się w czasie z pierwszym wyjściem szczeniąt z nory. W momencie tym już wyraźnie zaznaczony jest dymorfizm płciowy - samce (ok. 150 gram), samice (ok. 140 gram). 

W niewoli nieświszczuki rozmnażają się bardzo trudno. Udaje się to jedynie w hodowlach półwolnościowych, gdzie zwierzęta mieszkają na dworze w bardzo dużych wolierach lub na ogrodzonym terenie i zimują w norach (hodowle takie występują najczęściej na terenie Czech i Austrii). Właśnie w norach dochodzi wiosną do kopulacji. Brak nory i zimowania w warunkach niewoli – to decydujące czynniki niepowodzeń rozrodczych w hodowli domowej. 

W okresie godowym nieświszczuki są bardzo pobudzone i łatwo wtedy o agresję tak w stosunku do człowieka jak i innych zwierząt. Zaleca się obsługiwanie zwierząt w tym czasie w grubych rękawicach ochronnych. 

Żywienie

Choć pieski preriowe należą do tej samej rodziny wiewiórkowatych co susły richardsona, to w odróżnieniu od swych mniejszych krewniaków nie są ziarnojadami. Podstawę diety nieświszczuka stanowią zielone pędy roślin, a także bulwy i korzenie. W warunkach naturalnych - latem są to przede wszystkim bawola trawa i rośliny z rodziny astrowatych, natomiast zimą oset i opuncja. Średnio miesięcznie zwierzęta te zjadają do 5 kg zielonek. Oprócz pokarmu roślinnego w diecie ich pojawia się też ok. 2% zwierzęcego – głównie szarańcza i chrząszcze. 

W hodowli domowej należy dążyć, na ile to tylko możliwe do zachowania naturalnej diety. 

Dlatego sucha karma podstawowa powinna być oparta na zielonych częściach roślin. Można ją wzbogacić także o granulaty z lucerny lub topinamburu. Obecnie w sklepach zoologicznych pojawiają się już karmy przeznaczone specjalnie dla pieska preriowego lecz w razie ich braku można zastąpić je szynszylowymi. Wybierając gotowy suchy pokarm trzeba zwracać uwagę na to by był on stosunkowo niskokaloryczny za to z dużą ilością włókien (ze względu na tendencje nieświszczuków do tycia)i niskocukrowy (ze względu na grożącą cukrzycę). 

Przysmaki takie jak orzechy włoskie, laskowe, czy migdały można serwować bardzo rzadko, natomiast z orzechów ziemnych tzw.fistaszków lepiej zrezygnować w ogóle. Bezwzględnie zakazane jest podawanie nowalijek, czekolady, mleka i nabiału krowiego. 

Dużą część menu powinny stanowić świeże trawy, zioła, warzywa i owoce. Przez cały rok możemy podawać cykorię, kapustę pekińską, liście kalafiora i kalarepy, marchew, buraki, jabłka Wszystkie owoce i warzywa muszą być umyte i wytarte do sucha. Podawanie mokrych może zakończyć się w najlepszym wypadku kolką. Dodatkowo latem uzupełniamy jadłospis o liście mniszka lekarskiego, koniczyny, babki lancetowatej (w sezonie jesienno-zimowym można je z kolei dawać w formie suszu kupowanego lub przyrządzonego samodzielnie). Niezależnie od tego paśnik zwierzęcia musi być zawsze wypełniony sianem dobrej jakości. Służy ono oprócz jedzenia także do budowy gniazda. 

Zapotrzebowanie na białko zwierzęce zaspokoimy podając jajko ugotowane na twardo, gotowane mięso drobiowe( niesolone!) lub drewnojady. 

Istotną rolę w żywieniu pełnią także produkty pomagające ścierać zęby. Oprócz licznych dostępnych w handlu, chyba tańszym i lepszym rozwiązaniem jest podsuwanie suchych przylepek pieczywa oraz gałązek np. brzozy lub wierzby. 

Stale dostępna musi być także woda, wymieniana codziennie. Może być dozowana w poidełku kulkowym, jednakże wiewiórki nie zawsze chętnie z niego piją więc należy wtedy podawać na stabilnej, ciężkiej miseczce. Należy pamiętać także o sprzątaniu kilka razy w tygodniu zapasów jakie robi zwierzak. Spleśniałe bądź skwaśniałe jedzenie może być przyczyną poważnego zatrucia! 

piątek, 29 marca 2013

Oswajanie

Piesek preriowy to zwierzak niezależny, uparty, wiedzący czego chce i nielubiący się podporządkowywać komukolwiek. Jego oswajanie to proces długotrwały, w którym tradycyjna relacja - "zwierzę i jego pan" zostaje zastąpiona relacją nazwałabym partnerską. Prawdziwe oswojenie nieświszczuka następuje w momencie, gdy zaczyna on ufać człowiekowi na tyle, że zalicza go do swego stada i uznaje za członka nieświszczukowej rodziny. 

Podstawą oswojenia jest dobre rozumienie zwierzaka, dlatego od pierwszej chwili trzeba bardzo uważnie go obserwować. Większość emocji sygnalizuje dobitnie mową ciała lub artykułuje dźwiękowo. W warunkach prerii wiewiórki te posługują się kilkunastoma różnymi dwiękami, z których większość dotyczy różnych rodzajów zagrożenia, w tym nawet rozróżniania odległości i kolorów. 
Jednak w warunkach domowych będziemy mieli do czynienia głownie z trzema typami odgłosów: 
a) skowyt, niektórym przypomina on ryczenie osła, towarzyszy mu wzniesienie łap w górę - to pozdrowienie członków stada, nawoływanie ich lub wyraz radości 
b) klekotanie zębami- zdenerwowanie, podniecenie 
c) skrzeczenie- agresja, często towarzyszy temu atak zębami. 


Mowa ciała z którą spotkamy się najczęściej to: 
a) gwałtowne szybkie machanie ogonem - oznacza zaciekawienie, podekscytowanie 
b) ustawianie się tyłem do człowieka lub innego zwierzęcia – strach. 


Podkreślę jeszcze raz, że wszystkie te zachowania opiekun zwierzęcia musi bardzo bacznie obserwować, bowiem właściwe ich odczytanie zabezpiecza przed niespodziewanymi reakcjami ze strony pupila. Piesek to spory gryzoń, o silnych zębach, z których lubi robić użytek. Zwłaszcza samce mają skłonność do zachowań agresywnych, która nasila się w sezonie zimowym. Dlatego nie powinien, być on trzymany w domach, gdzie są małe dzieci. Zaleca się aby w tym czasie obsługiwać go w grubych rękawicach ochronnych. Zresztą gryzienie nie zawsze jest wyrazem agresji. Często również w ten sposób piesek sygnalizuje swoje potrzeby na przykład dopominając się o smakołyk. 

Od pierwszego dnia pobytu zwierzęcia w naszym domu trzeba przyzwyczajać je do regularnego porządku dnia. Dobrze, by był on jak najbliższy rytmowi w warunkach naturalnych. Nieświszczuki to zwierzęta o aktywności dziennej, przy czym jej szczyt przypada na godziny ranne i późne, popołudniowe. Wskazane byłoby więc wypuszczanie ich na wybieg właśnie w tych porach. Zapewnienie możliwości ruchu oraz różnych rozrywek zapobiegnie powstawaniu stereotypii, która często dotyka dzikie zwierzęta zamknięte na małej powierzchni i pozbawione możliwości zabawy. Z biegiem czasu zetkniemy się z licznymi zachowaniami piesków wywodzącymi się z ich zachowań preriowych takimi jak: kopanie nor w ziemi, ubijanie głową podłoża, obserwacja okolicy z wysokości czy znoszenie materiału na gniazdo. W kontaktach z człowiekiem, wraz z uznaniem go za członka stada pojawi się iskanie ręki, stukanie nosem oraz radosne poszczekiwanie. 

Trzeba jednak pamiętać, że nawet najlepsze relacje z człowiekiem nie zastąpią nieświszczukowi towarzystwa przedstawicieli swojego gatunku więc wskazane jest trzymanie przynajmniej dwóch osobników. Nie należy natomiast łączyć hodowli tego gatunku z chowem drapieżników takich jak szop, fretka czy skunks. Nie chodzi tu tylko o bezpośrednie zagrożenie jakie może stanowić taki drapieżnik dla naszego pupila, ale już sama jego bliskość i zapach mogą być dla gryzonia bardzo stresujące. 
W postępowaniu z pieskami trzeba wykazywać zawsze dużo stanowczości, ale i opanowania, gdyż zwierzęta te bardzo reagują na stany emocjonalne człowieka i udziela im się nastrój panujący w otoczeniu. Ruchy i głos powinny być zawsze spokojne, unikać trzeba wszelkiej gwałtowności. Nigdy nie wolno krzyczeć ani tym bardziej bić zwierzęcia. Nieświszczuki są pamiętliwe i wrażliwe. Po takim incydencie na długi czas mogą stracić zaufanie do opiekuna. Jeśli robią coś niepożądanego - należy dobitnie powiedzieć : fuj! lub nie wolno! Towarzyszyć temu może klaśnięcie w ręce. 

Bardzo ważne jest również nagradzanie. Przy pomocy migdała czy kawałka orzecha można utrwalić z kolei zachowana pozytywne. Dobrze jest na przykład zawsze podać jakiś smakołyk po przyjściu zwierzaka do klatki, co uwolni nas od problemów z czasochłonnym wyłapywaniem. 

środa, 27 marca 2013

Wygląd pupila

Piesek preriowy czarnoogonowy to wiewiórka ziemna o krępym, zwartym pokroju ciała, krótkich dobrze umięśnionych łapach zakończonych mocnymi niechowającymi się pazurami, grubej szyi i stosunkowo małej, owalnej głowie. Oczy duże, ciemne, wypukłe, uszy bardzo małe, ledwie widoczne. 22 zęby – 4 siekacze stale r
osnące. Okrywa włosowa jest rudo – płowa, z jasnym włosem na podbrzuszu i ciemnym zakończeniem ogona. Zwierzak zmienia futro dwukrotnie w ciągu roku, włos zimowy jest nieco dłuższy od letniego. 


Zaznaczony jest dymorfizm płciowy - samce na ogół sporo większe od samic. Źródła podają przeciętnie wielkość samców 35-42 cm, samic 33-40 cm i ciężar samic 700-1100 gram, samców 800–1500 gram. Z moich obserwacji jednak wynika jednak, że rozpiętość ta jest znacznie większa, zwłaszcza w odniesieniu do samic. I tak samica o prawidłowej w stosunku do wielkości masie ciała może osiągać ciężar nawet 2000 gram, zaś samiec nierzadko przekracza 2200. Jest więc to gatunek dość zróżnicowany pod względem wielkości i zdarza się, że mniejsze osobniki zrównują się ciężarem z większymi przedstawicielami susłów richardsona. 

wtorek, 26 marca 2013

Jak wyposażyć klatkę ?

Przystępując do poszukiwań odpowiedniej klatki lub do budowy woliery, pamiętajmy cały czas, że będzie ona służyć wiewiórce ziemnej, zwierzęciu o dość specyficznych potrzebach i możliwościach. Nie ulegajmy sugestiom niektórych źródeł, które zalecają woliery o wysokości 2m. Wysokość ta byłaby absolutne zabójcza dla nieświszczuka, który swoją zwinnością i umiejętnością oceny odległość odbiega niestety daleko od swych nadrzewnych pobratymców. O ile wspinaczka w górę idzie mu jeszcze nie najgorzej o tyle schodzenie lub zeskok kończą się najczęściej bezwładnym upadkiem mogącym spowodować ciężką kontuzję lub nawet śmierć zwierzęcia. Tego typu wypadki zdarzały się niejednokrotnie w ogrodach zoologicznych, gdy pieski trzymane były w nieodpowiednich, wysokich, wolierach. Dlatego więc najlepszym rozwiązaniem będzie klatka niska (maks. 60 cm) za to jak najobszerniejsza. 

Drugi obok wymiarów bardzo ważny parametr to odstęp pomiędzy prętami klatki. Nie powinien być on większy niż 2 cm. 

Kolejna kwestia - zabezpieczenie klatki przed otwarciem. Pieski preriowe nie są może aż tak manualnie zręczne jak szopy czy koati jednak w porównaniu ze świnką morską czy królikiem są mistrzami ucieczki. Potrafią w ciągu krótkiego czasu nauczyć się otwierania wszystkich standardowych - fabrycznych zamknięć, toteż konieczne jest używanie kłódek i solidnych karabińczyków. 

Wybierając klatkę lub projektując wolierę dużą uwagę zwróćmy na głębokość kuwety. Pieski to urodzeni kopacze więc powinna być ona jak najgłębsza. Jako podłoże najlepiej zastosować mieszaninę torfu i grubych wiórów heblowych. 

Wyposażenie klatki winno składać się z drewnianego domku, który będzie dla zwierzęcia miejscem schronienia i snu, miseczek na pokarm, wodę oraz paśnika na siano. Dobrze jest też wrzucić do domku kilka ręczników ligninowych lub bawełnianych szmatek, które posłużą do wymoszczenia gniazda. Do ścierania zębów przyda się parę grubszych gałęzi lub konarów z drzew liściastych. 

Bardzo ważną sprawą jest właściwe usytuowanie klatki w mieszkaniu. Powinna ona stać w miejscu spokojnym, nie blisko urządzeń audio-wideo, z dala od bezpośrednich źródeł ciepła typu kaloryfer, piec, nie w przeciągu ani blisko okien. Niewskazane jest także ostre nasłonecznienie, zwłaszcza w miesiącach letnich. Optymalna temperatura to 20-22°C. 

I na koniec: absolutnie wykluczone jest trzymanie wiewiórki w terrarium. Słaba wentylacja, podwyższona temperatura i wilgotność - wszystko to może zagrozić nie tylko zdrowiu, ale i życiu zwierzęcia. 

niedziela, 24 marca 2013

Jakich zachowań możemy się spodziewać u tych pupili ?

Ze względu na pełne ekspresji zachowania są chętnie hodowane jako zwierzęta domowe. Do ich charakterystycznych zachowań należą pocałunki , podczas których osobniki stykają się pyszczkami i językami.

W zoo w Saint Louis żyje 25 nieświszczuków. Jak zaobserwował zespół Adama Eltorai z Washington University w St. Louis, w obecności zwiedzających zwierzęta zachowują się bardziej wylewnie, "całując" się i tuląc. Gdy przygląda się im tłum ludzi są bardziej zrelaksowane i poświęcają mniej czasu wypatrywaniu zagrożeń.

Odkrycie to może mieć znaczenie dla osób studiujących zachowanie piesków preriowych - trzeba brać poprawkę na obecność człowieka. Pozwoli także lepiej projektować obiekty w zoo.

Ponadto są one bardzo pomocne i przywiązują się do swoich towarzyszy. Otóż pieski preriowe ostrzegają stado o niebezpieczeństwie, choć takie zachowanie zwiększa ryzyko, że strażnicy sami staną się ofiarą drapieżnika.

Na zakończenie w linku coś na poprawienie humoru : ) http://www.youtube.com/watch?v=nnbDSME-98M

piątek, 22 marca 2013

Zabezpieczenie pomieszczenia w przypadku chowu domowego

Piesek preriowy to zwierzę żywiołowe, energiczne, ciekawskie, potrzebujące dużej przestrzeni życiowej i licznych bodźców. Oczywiste jest, że żadna klatka ani woliera wewnętrzna nie sprosta tym wymaganiom, dlatego konieczne jest by dużą część dnia zwierzę spędzało poza nią. Jednak pomieszczenie, które ma być w użytkowaniu nieświszczuka musi zostać wcześniej bardzo starannie przygotowane. Należy z jednej strony wyeliminować wszelkie niebezpieczeństwa, z drugiej zaś stworzyć warunki do ruchu i zabawy. 

Podstawowe zagrożenia to upadek z wysokości i porażenie prądem, dlatego należy usunąć z pomieszczenia wszystkie meble, na które zwierzak mógłby wskakiwać. Bardzo groźne w konsekwencjach może być wybicie zębów, dlatego dobrze jest wyłożyć podłogę grubą wykładziną dywanową amortyzującą ewentualny upadek. Zabezpieczeniu przed ewentualnym przegryzieniem muszą ulec także kable elektryczne. Najlepiej jeśli są one na wysokości powyżej zasięgu pieska tj.co najmniej 50 cm nad ziemią. 

Urządzając pokój zabaw dla nieświszczuka trzeba pamiętać, że to wiewiórka ziemna i jak „wilka ciągnie do lasu”, tak pieska preriowego do nor i tuneli. Dlatego świetnym rozwiązaniem jest zbudowanie z rur kanalizacyjnych PCV systemu tuneli do biegania, zaś pojedyncze krótkie rury są z upodobaniem wykorzystywane przez wiewiórki do turlania się po podłodze. Można ustawić również na ziemi kilka niskich pieńków (max. 20 cm wys.) na które lubią wskakiwać, by „obserwować okolicę”. 

Ponadto w czasie pobytu zwierzęcia poza klatką nie wolno
 zostawiać go bez dozoru ani w towarzystwie dzieci !  

Oczywiste jest, że optymalnym rozwiązaniem byłaby woliera zewnętrzna. Jednak zbudowanie takowej wiąże się z dużym nakładem pracy i środków, nie mówiąc już o tym, że trzeba posiadać odpowiedni teren. Jeśli jednak przystąpilibyśmy do realizacji tego zamierzenia to nie wolno zapomnieć o wykonaniu wybetonowanego zbiornika (wypełnionego ziemią) co najmniej 2 m w głąb ziemi, który zapobiegnie podkopaniu i ucieczce zwierzęcia.